Leestijd: 3 minuten
Bestuurdersaansprakelijkheid
Als een rechtspersoon, zoals een BV of NV, een onrechtmatige daad pleegt, dan is het uitgangspunt dat alleen de rechtspersoon aansprakelijk is voor de schade die de ander lijdt. Slechts onder specifieke omstandigheden kan een bestuurder naast de vennootschap aansprakelijk zijn voor de schade. Dat is pas het geval als de bestuurder persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Het zal van de omstandigheden afhangen wanneer een verwijt ernstig genoeg is.
Er geldt dus een verzwaarde norm om bestuurdersaansprakelijkheid te kunnen aannemen. In het arrest Willemsen/NOM heeft de Hoge Raad een ratio voor deze verzwaarde norm gegeven. Door een hoge drempel te aanvaarden voor aansprakelijkheid van een bestuurder tegenover de door hem bestuurde vennootschap wordt mede het belang van die vennootschap en de daarmee verbonden onderneming gediend omdat daardoor wordt voorkomen dat bestuurders hun handelen in onwenselijke mate door defensieve overwegingen laten bepalen.
Twee gevallen van externe bestuurdersaansprakelijkheid
De vraag wanneer een bestuurder persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt, hangt natuurlijk af van de omstandigheden van het geval. In de rechtspraak zijn echter twee situaties onderscheiden waarin een bestuurder aansprakelijk is tegenover een derde. Dit zijn de zogenaamde Beklamel-norm en de Oosterhof-norm.
Beklamel
Op grond van deze norm, die vernoemd is naar het Beklamel-arrest van de Hoge Raad, is een bestuurder in beginsel persoonlijk aansprakelijk als hij een verplichting aangaat namens de vennootschap terwijl hij weet of redelijkerwijs behoort te begrijpen dat de vennootschap deze verplichting niet zal kunnen nakomen en geen verhaal zal bieden voor de als gevolg daarvan door de wederpartij te lijden schade.
Oosterhof
Daarnaast kan een bestuurder persoonlijk aansprakelijk zijn als hij bewerkstelligt of toelaat dat de vennootschap een door de vennootschap aangegane overeenkomst niet nakomt en daardoor aan de derde schade berokkent. Het zal van de concrete omstandigheden afhangen of het aan de bestuurder te maken verwijt ‘voldoende ernstig’ is om hem persoonlijk aansprakelijk te houden. Deze norm is afkomstig uit het Oosterhof-arrest.
Uit het latere arrest Ontvanger/Roelofsen volgt dat deze Oosterhof-norm ook geldt voor wettelijke verplichtingen. Op de bestuurder rust daarom ook de verplichting te voorkomen dat de vennootschap onrechtmatig handelt door inbreuk te maken op intellectuele eigendomsrechten.
Bestuurdersaansprakelijkheid bij IE-inbreuk
De belangrijkste uitspraak over bestuurdersaansprakelijkheid bij IE-inbreuk is het Jack Daniels-arrest. In die uitspraak had Jack Daniels verschillende partijen gedagvaard wegens merkinbreuk door illegale parallelimport. Eén van de gedaagde partijen was een bestuurder van een eveneens gedaagde vennootschap. Het hof oordeelde toen dat de bestuurder aansprakelijk was, omdat hij als beleidsbepaler leiding had gegeven aan de merkinbreuken en onvoldoende maatregelen had getroffen om te merkinbreuken te voorkomen, hoewel hij daartoe in staat was. De Hoge Raad liet dat oordeel vervolgens in stand.
Ook in latere, lagere rechtspraak zijn bestuurders soms persoonlijk aansprakelijk gesteld voor inbreuken op IE-rechten. Daarbij speelde steeds een rol dat de bestuurder wist of behoorde te weten dat sprake was van merkinbreuk en ook in staat was dit te beëindigen, maar dat niet deed. Zie bijvoorbeeld deze uitspraak over de verhandeling van namaakproducten van Tommy Hilfiger. Interessant is ook de zaak Sigma/Cepia, waarin de verhandeling van namaak pluchen hamsters centraal stond. In eerste aanleg oordeelde de voorzieningenrechter dat de bestuurder niet aansprakelijk was, maar in hoger beroep werd dat oordeel teruggedraaid. Van belang was onder andere dat de bestuurder bewust in strijd met de waarheid een onjuiste opgave had gedaan van inbreuk makende aantallen, de herkomst daarvan en afnemergegevens.
Sommatiebrief ontvangen?
Heeft u een sommatiebrief ontvangen wegens inbreuk op een intellectueel eigendomsrecht? Neem dan contact op met NORD Advocaten voor een vrijblijvende inschatting van de zaak. Dat geldt ook als u als bestuurder persoonlijk aansprakelijk wordt gesteld. De advocaten van NORD staan klaar om u van advies te voorzien.
