Wat is een domeinnaam?
Een domeinnaam is de naam van een internetadres (een Uniform Resource Locator of ‘URL’), waarmee een andere computer kan worden bereikt door de domeinnaam in de adresbalk van een internetbrowser in te typen. Een domeinnaam verwijst altijd naar een IP-adres, een soort telefoonnummer dat aan iedere computer gekoppeld is. Omdat woorden en namen beter te onthouden zijn dan IP-adressen, is het Domain Name System bedacht. Zo is het mogelijk de website van NORD Advocaten te bezoeken via de domeinnaam ‘nord.legal’, zonder dat het daaraan verbonden IP-adres hoeft te worden ingevoerd.
Een domeinnaam bestaat altijd uit de naam zelf en een extensie. Die extensies kan men onderverdelen in twee soorten. Er bestaan generic Top Level Domains (gTLD’s), zoals .com, .info en .legal. En er bestaan country code Top Level Domains (ccTLD’s), zoals .nl, .us en .eu.
Domeinnaam verkrijgen
De Amerikaanse non-profitorganisatie Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN) is verantwoordelijk voor de uitgifte van domeinnaamextensies. Het beheer laat ICANN over aan andere organisaties, een zogenaamde registry. Voor .nl-domeinnamen is dat de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN). De registry geeft op haar beurt toestemming aan een registrar (meestal een IT-bedrijf) om een domeinnaam te laten registreren ten behoeve van de uiteindelijke houder, de registrant.
Een domeinnaam is altijd uniek, in de zin dat iedere domeinnaam slechts aan één persoon kan toebehoren. Het is niet mogelijk om meerdere domeinnamen van bijvoorbeeld ‘nord.legal’ te registreren. Het gaat dus om schaarse goederen.
Hoe moet je dan bepalen aan wie het recht op een domeinnaam toekomt? Als hoofdregel geldt ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’. Toch betekent dat niet dat je zomaar iedere domeinnaam mag registreren. De houder van een (ouder) merkrecht of handelsnaamrecht heeft soms een beter recht op de domeinnaam.
Domeinnaamgeschillen
In geval van een geschil over een domeinnaam is het mogelijk naar de rechter te gaan. Dat is niet altijd zo gemakkelijk en wenselijk. Houders van domeinnamen bevinden zich dikwijls in het buitenland. Ook zijn de (contact)gegevens van de domeinnaamhouder soms afgeschermd. Als de domeinnaamhouder niet te vinden is, dan is het ook moeilijker om een dagvaarding uit te brengen. Bij winst van de zaak is het dan moeilijker de proceskosten te verhalen.
In de jaren ’90, waarin veel domeinnaamkaping plaatsvond, heeft de World Intellectual Property Organization (WIPO) het initiatief genomen voor de Uniform Domain Name Dispute Resolution Policy (UDRP). Deze regeling is uiteindelijk overgenomen door ICANN en geldt daarmee wereldwijd. Met deze regeling is het mogelijk het domeinnaamgeschil voor te leggen aan een onafhankelijke derde, een arbiter. Die arbiter kan dan beslissen dat de domeinnaam moet worden overgedragen aan de eisende partij. In vergelijking met een rechterlijke procedure is de UDRP-procedure sneller en goedkoper. De administratieve kosten bij een geschil over een .nl-domeinnaam bedragen bijvoorbeeld € 1.500,–. Daar komen eventuele juridische kosten voor het opstellen van een klacht nog bij, maar de kosten van een gerechtelijke procedure liggen doorgaans vele malen hoger.
Hoewel bij domeinnaamgeschillen vaak gesproken wordt over een arbiter, is strikt genomen geen sprake van arbitrage als bedoeld in het vierde boek van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv). Arbitrage sluit namelijk de bevoegdheid van de gewone rechter uit (artikel 1022 Rv). Bij een verloren domeinnaamgeschil is het echter wél mogelijk alsnog naar de rechter te gaan.
Geschillenregelingen
De regels die van toepassing zijn op domeinnaamprocedures, zijn afhankelijk van de betrokken extensies. Op gTLD’s is altijd de UDRP van toepassing. Ook is de UDRP van toepassing op een aantal ccTLD’s.
Voor .nl-domeinnamen geldt een eigen geschillenregeling, die ‘Geschillenregeling voor .nl-domeinnamen’ genoemd wordt. Deze geschillenregeling kent enkele verschillen met de UDRP. Bij een klacht over een .nl-domeinnaam is het de WIPO die uiteindelijk een beslissing geeft. Ook voor .be-domeinnamen geldt een eigen geschillenregeling. Dit zijn de CEPANI Arbitration Rules. Hier is het CEPANI die bevoegd is een beslissing te geven. Bij .eu-domeinnamen gelden ook bijzondere regels. Deze zijn neergelegd in een Europese Verordening (Verordening nr. 874/2004/EG). Bij deze domeinnamen kunnen klachten worden ingediend bij het WIPO of bij het Tsjechisch Arbitragehof.
In de diverse geschillenregelingen zijn onder meer regels opgenomen over de taal waarin de procedure gevoerd kan worden. Ook bevatten de geschillenregelingen de gronden die tot toewijzing van de eis kunnen leiden. Van belang om op te merken is dat de geschillenbeslechter niet gebonden is aan nationale of Europese merkenwetgeving. De inbreukgronden uit het Benelux-Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom en de Uniemerkenverordening gelden dus niet.
Toewijzingsgronden
De gronden die tot toewijzing van de eis kunnen leiden, verschillen per geschillenregeling. Het is daarom niet mogelijk in deze blog de toewijzingsgronden uit alle geschillenregelingen te bespreken. Hierna volgt een summiere omschrijving van de gronden uit de UDRP. De toewijzingsgronden in andere geschillenregelingen zijn daar meestal op gebaseerd, maar kunnen daar dus (in kleine mate) van afwijken. De gronden uit de UDRP zijn:
- De domeinnaam is gelijk aan of op verwarringwekkende wijze overeenstemmend aan een merkrecht dat aan de eiser toekomt;
- De houder van de domeinnaam heeft geen recht op of legitiem belang bij de domeinnaam;
- De domeinnaam is te kwader trouw geregistreerd en gebruikt.
Deze drie gronden gelden cumulatief, oftewel de eisende partij moet aantonen dat aan elk van deze drie gronden is voldaan.
Domeinnaamgeschil?
Wilt u optreden tegen een andere domeinnaam of is uw eigen domeinnaam onderwerp geworden van een domeinnaamprocedure? Neem van contact op met NORD Advocaten voor een vrijblijvend gesprek. De advocaten van NORD kunnen u van advies voorzien en u eventueel bijstaan in een domeinnaamprocedure.
