Platforms
Op het internet zijn vele (grote) platforms actief die zich niet alleen op consumenten, maar ook op zakelijke gebruikers richten. Bekende voorbeelden zijn fastfood-platforms Thuisbezorgd.nl, Uber Eats en Deliveroo, die zich niet enkel richten op de consument met lekkere trek, maar ook op restaurants. Tegen betaling van een bepaalde commissie kunnen restaurants vermeld worden op deze platforms en zo (beter) gevonden worden door de consument. Vaak bestellen consumenten via dit soort platforms, zodat het voor een restaurant interessant kan zijn om daarvan te profiteren. Gedurende de coronacrisis, waarin de horeca veelal gedwongen moest sluiten, zijn dit soort platform alleen maar belangrijker geworden.
Een belangrijk punt is echter dat meerdere restaurants op zulke websites vermeld staan en elkaar onderling beconcurreren. Als een consument een pizza wil bestellen, dan wil een pizzeria natuurlijk hoger dan de concurrent in de zoekresultaten van het platform vermeld worden. Dat roept de vraag op hoe die rangorde tot stand komt. Met andere woorden, op basis van welke criteria bepaalt het platform op welke plaats een restaurant terechtkomt? Hoe ziet het algoritme eruit?
Onduidelijke algoritmes bij platforms
Het algoritme blijkt in de praktijk het spreekwoordelijke geheim van de smid te zijn. Soms is het ook mogelijk om tegen betaling een betere plaats te bemachtigen. Dat geschiedt op een wijze die vaak niet zo transparant is. Hoe weet een restauranthouder immers hoeveel een concurrent aan het platform betaalt? De website van het platform en diens algemene voorwaarden geven veelal geen of onvoldoende duidelijkheid.
P2B-Verordening
Om aan deze bezwaren tegemoet te komen, heeft de Europese wetgever de Platform-to-Business-verordening uitgevaardigd (ook wel P2B-Verordening genoemd). Sinds 12 juli 2020 is deze verordening van toepassing. Deze verordening brengt belangrijke regels met zich mee voor platforms die zich (ook) op zakelijke gebruikers in de Europese Unie richten. Dat geldt zelfs indien het platform zijn hoofdvestiging buiten de Europese Unie heeft.
De verordening is vanuit juridisch perspectief bijzonder, in die zin dat deze verordening beoogt zakelijke gebruikers te beschermen. Meestal beschermt het recht juist de ‘traditioneel’ economisch zwakkere partijen, zoals consumenten en werknemers. De P2B-Verordening beoogt kort gezegd op twee wijzen de belangen van (kleinere) ondernemers te beschermen. Ten eerste legt de P2B-Verordening belangrijke transparantieverplichtingen op aan platforms. Ten tweede moet het platform een effectieve wijze van geschillenbeslechting optuigen.
Transparantie
De P2B-Verordening stelt in artikel 3 bepaalde eisen aan de algemene voorwaarden van ‘onlinetussenhandelsdienstverleners’ ( = platforms). Zo moeten platforms er onder meer voor zorgen dat hun algemene voorwaarden in duidelijke en begrijpelijke taal zijn opgesteld en eenvoudig beschikbaar zijn voor zakelijke gebruikers, ook in de onderhandelingsfase. Ook moeten de algemene voorwaarden de redenen omvatten voor beslissingen tot volledige of gedeeltelijke opschorting of beëindiging van hun diensten aan zakelijke gebruikers. Als het platform zich hier niet aan houdt, dan zijn de algemene voorwaarden nietig.
Indien het platform zijn algemene voorwaarden wenst te veranderen, dan moet het platform de zakelijke gebruiker daar van tevoren van op de hoogte stellen. De veranderingen mogen in principe pas plaats vinden als een opzegtermijn van ten minste 15 dagen is verstreken. Gedurende deze termijn heeft de zakelijke gebruiker de mogelijkheid de overeenkomst te beëindigen.
Verder bepaalt de P2B-Verordening in artikel 5 dat platforms in hun algemene voorwaarden de belangrijkste parameters uiteenzetten die de rangschikking bepalen. Ook moeten zij het relatieve belang van de belangrijkste parameters ten opzichte van andere parameters uiteenzetten. Zo moet meer transparantie ontstaan over de volgorde van zoekresultaten.
Effectieve geschillenbeslechting
Platforms moeten daarnaast zorgen voor een eenvoudig en gratis intern klachtafhandelingssysteem. Het platform moet klachten binnen een redelijke termijn afhandelen. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om klachten over de vermeende niet-naleving van de transparantieverplichting.
Voor het geval een klacht niet intern kan worden opgelost, moet het platform twee of meer bemiddelaars aanstellen. Deze bemiddeling heeft een vrijwillig karakter, maar het is wel de bedoeling dat de betrokkenen daar te goeder trouw aan meewerken.
Belangrijk is evenwel dat platforms met minder van 50 werknemers zijn uitgezonderd van de verplichtingen rondom geschillenbeslechting. De gedachte daarachter is dat zo’n klachtenafhandelingssysteem kostbaar is en daarom niet evenredig ten opzichte van kleine platforms.
Handhaving
Artikel 11 van de P2B-Verordening verplicht de lidstaten tot ‘adequate en doeltreffende’ handhaving van de verordening. In Nederland is een wetsvoorstel in de maak die beoogt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) te belasten met bestuursrechtelijk toezicht op de naleving van de P2B-Verordening. Het toezicht van de ACM zal overigens beperkt zijn tot platforms van Nederlands ondernemers. Ook zal de ACM niet proactief handelen, maar reageren op handhavingsverzoeken of andere signalen vanuit de markt. Hier zit een haakje voor de kleine middenstander die zichzelf niet goed geprofileerd ziet op een platform.
Onduidelijke resultaten? Algemene voorwaarden actualiseren?
Maakt u als ondernemer gebruik van de diensten van platforms en bent u ontevreden over de wijze waarop uw onderneming uitgelicht wordt? Vindt u de criteria onduidelijk die het platform hanteert om hoger in de resultaten te komen? Neem dan contact op met NORD voor een vrijblijvend gesprek. De advocaten van NORD kunnen u verder helpen.
Voor platforms is het daarentegen belangrijk om de algemene voorwaarden in lijn te brengen met de verplichtingen die de P2B-Verordening oplegt. De hierboven genoemde verplichtingen zijn slechts een deel van het totale aantal wettelijke verplichtingen waar platforms aan moeten voldoen. Ook daarbij kunnen de advocaten NORD ondersteuning bieden.
