Leestijd: 3 minuten
Start-up van een bedrijf
Eén vonk kan genoeg zijn om een vuur te starten. Veel ondernemers hebben een goed idee en kunnen hun gat in de markt vullen met een leuke nieuwe dienst of product. Maar de weg van het eerste idee naar een daadwerkelijk exploiteerbaar product of dienst is lang, bochtig en met vele valkuilen. Met name kent het recht vele juridische valkuilen, maar neem de volgende tips ter harte om deze behendig te vermijden. Het recht kan namelijk ook in het voordeel van de onderneming werken.
In een serie van blogs zal NORD de belangrijkste juridische kwesties voor start-ups besproken. Deze keer staat de rechtsvorm van de onderneming centraal.
Rechtsvorm: de juridische entiteit van de onderneming kiezen
Eénmanszaak? Vennootschap onder firma (v.o.f.)? Of toch een besloten vennootschap (B.V.) of zelfs een structuur met een holding en een werkmaatschappij? De keuze van start-ups voor een bepaalde rechtsvorm hangt samen met vele factoren.
Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen enerzijds de rechtspersonen (juridische entiteiten die zelf hun rechten en plichten kunnen dragen) en anderzijds de ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid (waarbij de ondernemers privé aansprakelijk blijven voor schulden van de onderneming).
De belangrijkste rechtspersonen zijn: de B.V., de naamloze vennootschap (N.V.), de stichting, de vereniging en de coöperatie. De stichting en de vereniging zijn niet gericht op het behalen van winst. De overige rechtspersonen juist wel.
De overige vormen zonder rechtspersoonlijkheid zijn de eenmanszaak (niet te verwarren met de niet-wettelijke term ‘ZZP’, omdat een eenmanszaak best personeel kan hebben), de v.o.f., de maatschap, en de commanditaire vennootschap (C.V.). Vanaf 2021 zullen waarschijnlijk de juridische verschillen tussen de v.o.f. en de maatschap verdwijnen.
Elke vorm heeft zijn voordelen en nadelen. Hieronder worden enkele criteria behandeld die een doorslaggevende rol kunnen spelen bij het kiezen van de ondernemingsvorm.
De samenwerkingsvorm als criterium
Allereerst geldt voor start-ups de vraag of het slechts één ondernemer betreft of dat er wordt samengewerkt. En als er sprake is van een samenwerking volgt de vraag welke vorm het beste past bij het samenwerkingsverband. Een maatschap of een v.o.f. is in Nederland een vrij laagdrempelige vorm, maar kent niet de verdergaande aansprakelijkheidsbeperking van bijvoorbeeld een B.V. De mate van invloed van de deelnemende ondernemers is een belangrijk aspect: één directeur die verantwoording aflegt aan de vergadering van aandeelhouders of een meer plat georganiseerd bestuur? Is het van belang om meer flexibel met het toekennen van verdiensten om te gaan of wordt dit gedaan met de uitgifte en verdeling van aandelen?
De aansprakelijkheid als criterium
Het tweede criterium is dan ook in hoeverre het belangrijk is om de aansprakelijkheid voor de ondernemer buiten de deur te houden. Weliswaar kunnen eenmanszaken goede algemene voorwaarden hanteren met daarin een beperking van de aansprakelijkheid met daarbovenop een eventuele beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Bij een rechtspersoon als een B.V. geldt echter dat eventuele (schade)claims zich enkel richten tot de B.V. zelf en niet tot de ondernemer of directeur. Dat kan een veiliger gevoel zijn voor de ondernemer. De ondernemer is dus niet met zijn privévermogen aansprakelijk als het financiële getij een keer goed tegenzit na een succesvolle schadeclaim van een andere partij.
Het fiscale aspect als criterium
Ten derde is het verschil in belastingdruk vaak een doorslaggevende beslisfactor. Met een B.V. of N.V. geldt niet het regime van Inkomstenbelasting (IB), maar het regime van de Vennootschapsbelasting (VPB). Dit zal pas lucratief uitpakken wanneer er een substantiële winst wordt gemaakt door de onderneming. Bovendien gelden er vele kortingen voor kleine ondernemers op de inkomstenbelasting, die niet van toepassing zijn bij de vennootschapsbelasting (of dividendbelasting bij uitkering van dividend aan de aandeelhouders).
Oprichtingskosten
Van oudsher speelden de oprichtingskosten van een B.V. ook altijd een rol. Er diende tot 2012 een som van € 18.000,- als kapitaal te worden gestort bij de oprichting van een B.V.. Dat is sinds de invoering van de flex-BV niet meer nodig. Nu kan men al een B.V. oprichten voor 1 eurocent. Dat is exclusief de kosten van de notaris, want die heeft in Nederland het monopolie om rechtspersonen op te kunnen richten. Dit terwijl een eenmanszaak of v.o.f. gewoon bij de Kamer van Koophandel in het handelsregister kunnen worden ingeschreven. Verder worden er voor B.V.’s strengere eisen gesteld aan de verplicht te openbaren jaarrekening, waardoor de kosten voor de boekhouding of de accountant in beginsel ook wat hoger zullen uitpakken.
Buitenlandse rechtsvormen
Soms is het handig om over de grens te kijken. Ook NORD startte als een Limited Liability Partnership (LLP). Dit is een soort van maatschap naar buitenlands recht, maar dan met rechtspersoonlijkheid. De partners (of ‘members’) zijn dan zeer flexibel met hun financiële afspraken, maar zijn toch qua aansprakelijkheid gedekt door de rechtspersoonlijkheid van de LLP. Rechtsvormen binnen de Europese Unie (EU) worden gewoon erkend in andere lidstaten van de EU. Momenteel is het allicht niet meer aanlokkelijk om een onderneming naar Brits recht te starten vanwege de Brexit met alle onzekerheden van dien.
Andere onderwerpen
Het onderwerp van de rechtsvorm is slechts één van de vele keuzes die start-ups moeten maken. En wel één van de eerste. In een volgend blog zal dieper in worden gegaan op de vele andere thema’s, zoals:
- overeenkomsten en contracten sluiten;
- Intellectueel eigendom (ook wel ‘IE’ of ‘IP’ oftewel het beschermen van ideeën en identiteit);
- de verwerking van persoonsgegevens en de AVG; of
- de informatieplichten voor online ondernemingen.
NORD Advocaten heeft ruime ervaring met het begeleiden van start-ups, met name wanneer dit tech companies betreffen. Voor vragen kan altijd vrijblijvend contact worden opgenomen met één van onze specialisten.
