Leestijd: 4 minuten
Europees arrest
Op 10 april 2014 deed het Europese Hof van Justitie de langverwachte uitspraak over thuiskopieën en de thuiskopieheffing. Zie ook het verschenen perscommuniqué (pdf) van het Hof. Dit arrest past in de lijn van uitspraken, zoals het Svensson-arrest, waarbij ten behoeve van een goede werking van de interne markt de auteursrechten van rechthebbenden goed worden beschermd.
In Nederland wordt bovenop mp3-spelers, lege cd-roms en dvd-roms en USB-sticks een heffing gerekend voor de thuiskopieën die men daarop kan zetten. Het Hof zet een streep door de Nederlandse praktijk, voor zover deze thuiskopieheffingen plaatsvinden voor kopieën uit illegale bron of geen onderscheid maakt tussen legale en illegale bronnen.
Het Hof bepaalt dat in het bedrag van de vergoeding die is verschuldigd voor het vervaardigen van kopieën voor privégebruik van een beschermd werk, geen rekening mag worden gehouden met ongeoorloofde reproducties. Het Hof is van oordeel dat onze nationale wettelijke regeling, die geen enkel onderscheid maakt tussen kopieën voor privégebruik die zijn vervaardigd uit geoorloofde bronnen enerzijds en die zijn vervaardigd uit nagemaakte of vervalste bronnen anderzijds, niet kan worden gedoogd.
Dit betekent indirect ook dat men niet meer uit illegale bron zal mogen downloaden en zich kan verschuilen achter het feit dat men hiervoor al een thuiskopieheffing heeft betaald aan Stichting de Thuiskopie.
Thuiskopie-regeling
Een auteursrechthebbende heeft het exclusieve recht op verveelvoudiging (ook wel: reproductie) en openbaarmaking van zijn eigen werk. Om iets te mogen kopiëren is dus strikt genomen altijd de toestemming van de rechthebbende nodig.
De Nederlandse Auteurswet formuleert in lid 1 van artikel 16c de zogenaamde thuiskopie-uitzondering voor reproducties die enkel worden gemaakt voor eigen oefening, studie of gebruik. Voor deze thuiskopieën wordt een billijke vergoeding gevraag (lid 2), in ons geval door Stichting de Thuiskopie.
Onze wet maakt op dit moment geen onderscheid tussen legale of illegale bronnen. Een legale bron zou het liedje zijn dat staat op een cd die je zelf bezit en dat je voor eigen gebruik kopieert naar je mp3-speler. Een illegale bron is bijvoorbeeld het liedje dat je van internet downloadt, bijvoorbeeld via The Pirate Bay, zonder dat je de cd bezit.
Rechters zullen per direct de Nederlandse regel in de Europese geest moeten uitleggen. Onze wetgever zal de wetgeving moeten aanpassen en/of verduidelijken.
Rechtvaardiging
Dit arrest is goed nieuws voor auteursrechthebbenden en slecht nieuws voor downloaders. Het voortaan verbieden van (heffingen op) thuiskopieën uit illegale bronnen zullen de auteursrechten minder uithollen. Het toestaan zou volgens het Hof het maken van illegale kopieën immers juist aanmoedigen. Bovendien is het ook niet eerlijk om iedereen te bestraffen met hoge heffingen, die het illegale downloadgedrag van anderen moet compenseren. Al met al genoeg goede redenen om de Nederlandse regels en praktijk te veranderen.
Een probleem blijft echter de handhaving. Veel Nederlanders downloaden en voelen zich weinig schuldig en anoniem. Er wordt immers op zo’n grote schaal gedownload, dat het wellicht een beetje vechten tegen de bierkaai is. Het is echter mogelijk dat de pijlen van Stichting BREIN en consorten zich steeds meer op de individuele downloaders zullen richten, zeker nu de route via de hostingpartijen, om websites zoals The Pirate Bay te blokkeren, ineffectief bleken.
Volgens sommigen maakt dit arrest niet zoveel meer uit: downloaden is niet meer van deze tijd. Bent u al over op legale streaming media?
