AI-verordening geeft regels over vermeldingen bij AI-creaties
Steeds meer bedrijven gebruiken generatieve AI (GenAI) om teksten, afbeeldingen en andere content te maken. Denk aan blogs, marketingteksten, productomschrijvingen of andere visuals. Maar mag je die content zomaar publiceren zonder te vermelden dat AI is gebruikt? De nieuwe Europese AI-verordening (ook wel ‘AI Act’) geeft daar regels over, die op 2 augustus 2025 in werking treden.
In deze blog leggen we uit wanneer je als organisatie verplicht bent om te melden dat content (deels) door AI is gegenereerd. We bespreken de juridische basis, geven praktijkvoorbeelden en sluiten af met aan aantal concrete tips.
Artikel 50 AI-verordening over teksten
Artikel 50 van de verordening bevat de regels over transparantie bij het gebruik van AI. Lid 4 van artikel 50 bepaalt over gepubliceerde teksten het volgende:
Gebruiksverantwoordelijken van een AI-systeem dat tekst genereert of bewerkt die wordt gepubliceerd om het publiek te informeren over aangelegenheden van algemeen belang, maken bekend dat de tekst kunstmatig is gegenereerd of bewerkt. Deze verplichting is echter niet van toepassing […] wanneer de door AI gegenereerde content een proces van menselijke toetsing of redactionele controle heeft ondergaan en wanneer een natuurlijke of rechtspersoon redactionele verantwoordelijkheid draagt voor de bekendmaking van de content.
Dit betekent dat het 1-op-1 publiceren van een door GenAI gemaakte tekst een vermelding vereist van dat AI is gebruikt. Dat hoeft overigens niet wanneer een mens de toetsing of redactie heeft gedaan én daarbij de verantwoordelijkheid draagt voor de publicatie.
Deepfakes: artikel 50 over plaatjes en filmpjes
In hetzelfde artikel 50 lid 4 bepaalt de AI Act over plaatjes, filmpjes en audio iets soortgelijks:
Gebruiksverantwoordelijken van een AI-systeem dat beeld-, audio- of videocontent genereert of bewerkt die een deepfake vormt, maken bekend dat de content kunstmatig is gegenereerd of gemanipuleerd. […] Wanneer de content deel uitmaakt van een kennelijk artistiek, creatief, satirisch, fictief of analoog werk of programma, zijn de transparantieverplichtingen van dit lid beperkt tot de openbaarmaking van het bestaan van dergelijke gegenereerde of bewerkte content op een passende wijze die de weergave of het genot van het werk niet belemmert.
Dat betekent dat het publiceren van deepfakes een duidelijke vermelding moeten bevatten, maar dat wanneer de content bijvoorbeeld kennelijk kunstzinnig of satirisch van aard is de publicatie met een meer subtiele vermelding gepaard kan gaan. Zo probeert de wetgever deze regel te balanceren met de vrijheid van meningsuiting. Wat de wetgever met ‘kennelijk’ bedoelt, zal in de praktijk allicht tot onduidelijkheden leiden. Hoe aan deze open norm precies voldaan moet worden in de praktijk, is nog niet bekend.
Deepfakes: welke creaties vallen daar onder?
Of er sprake is van een deepfake zal in de praktijk niet altijd helder zijn. De AI Act formuleert het begrip ‘deepfake’ wat vaag. Het gaat hierbij volgens de wettekst niet alleen om gelijkenis van AI-creaties met bestaande personen, maar ook met bestaande voorwerpen, plaatsen, entiteiten en gebeurtenissen. Bedoelt de wetgever hiermee heel ruim ‘natuurlijke’ of ‘realistische’ maar eventueel ook ‘fictieve’ personen of objecten? Of bedoelt de wetgever juist meer beperkt enkel ‘specifieke, écht bestaande’ personen of objecten?
Deze laatste interpretatie sluit mogelijk beter aan bij de betekenis die velen aan dit begrip geven, maar dat zou een groot deel van gegenereerde of gemanipuleerde content ongereguleerd laten. Verder is er bovendien pas sprake van een deepfake wanneer dit door een persoon ten onrechte voor authentiek of waarheidsgetrouw zou worden aangezien. Kortom, een onduidelijke definitie vergezeld van een open norm. Hoe streng de regels daadwerkelijk zijn zal de praktijk nog moeten uitkristalliseren.
Wat betekent dit voor jouw organisatie?
De EU-wetgever schrijft transparantie voor als juridisch vereiste, maar dit zal natuurlijk ook bijdragen aan het vertrouwen bij het publiek en lezers. Het is natuurlijk wel moeilijk om beleid te vormen wanneer de regels nog onduidelijkheden bevatten over hoe deze zich tot de praktijk verhouden. Misschien is het daarom verstandig om maar aan de veilige kant te gaan zitten en bij twijfel even te vermelden dat de content met behulp van AI tot stand is gekomen.
Op basis van artikel 113 AI-verordening treden deze regels al op 2 augustus 2025 in werking. Kortom, het is zaak voor organisaties om snel tot concreet beleid te komen op dit punt. En dat geldt des te meer voor de afdeling marketing en iedereen die reclame maakt. Uiteraard denkt NORD Advocaten graag met u mee over het opstellen van intern AI-beleid of transparantieverklaringen.
