Online informatieplichten van webshops
De Europese wetgever probeert consumenten in de Europese Unie met regelgeving goed te beschermen. Ook probeert Europa de handel tussen de lidstaten te stimuleren en eventuele barrières weg te nemen. Eén van de uitkomsten is dat wij Europese regels hebben die gericht zijn op het mogelijk maken van verkopen op afstand, maar dat dan wel de consument goed geïnformeerd moet worden over de online verkoper en de producten. Anders dan in een fysieke winkel kan de potentiële klant namelijk niet goed zien, voelen, passen en snuffelen aan het product.
De wetgever spreekt van “overeenkomst op afstand” en “overeenkomst buiten de verkoopruimte”. Daar vallen dus ook online overeenkomsten via webshops onder. Dit zal ongetwijfeld een van de meest voorkomende situaties zijn waarvoor deze informatieplichten gelden. In onze Nederlandse wetgeving hebben deze regels hun plek gevonden in artikel 6:230m van het Burgerlijk Wetboek.
Welke informatie moet een webshop verstrekken?
Een consument dient vóór het sluiten van zo’n online overeenkomst van de webshop onder meer de volgende informatie te hebben ontvangen:
- de voornaamste kenmerken van de zaken of diensten;
- de identiteit van de handelaar (eigenaar van de webshop);
- het geografische adres en het telefoonnummer;
- de totale prijs inclusief alle belastingen; en
- het recht op een eventuele ontbinding van de overeenkomst, al dan niet met een herroepingsformulier.
De opsomming hiervoor geeft een indruk. De volledige lijst is te vinden in de wet.
Verder moet voornoemde informatie op een passende wijze en in begrijpelijke taal aan de consument worden verstrekt (artikel 6:230v Burgerlijk Wetboek). En bovendien zal een bevestiging van de overeenkomst moeten volgen binnen een redelijke termijn na het tot stand komen van de overeenkomst.
Hoge Raad beslist dat rechters belangrijke informatieplichten altijd moeten controleren
Op 12 november 2021 heeft de Hoge Raad beslist dat rechters bij verkopen op afstand en verkopen gesloten buiten een verkoopruimte ambtshalve moeten toetsen of de handelaar heeft voldaan aan a) essentiële informatieplichten en b) informatieplichten met specifieke wettelijke sancties. Oftewel, een rechter zal altijd uit zichzelf moeten gaan controleren of de webshop voldoet aan de plicht om belangrijke informatie te delen met de consument. Hieronder staan deze wettelijke bepalingen per categorie:
a. informatieplichten met specifieke wettelijke sancties:
| Informatieplicht | wetsbepaling BW | Sanctie | sanctiebepaling |
| ontbindingsrecht | art. 6:230m lid 1 onder h | verlenging ontbindingstermijn
kosten niet verschuldigd; consument niet aansprakelijk voor waardevermindering |
art. 6:230o lid 2
art. 6:230s lid 5 art. 6:230s lid 3 |
| kosten terugzending | art. 6:230m lid 1 onder i | kosten niet verschuldigd | art. 6:230s lid 2 |
| betalingsverplichting | art. 6:230v lid 3 | vernietiging overeenkomst | art. 6:230v lid 3 |
| afwijkende kosten communicatiemiddel | art. 6:230m lid 1 onder f | geen kosten boven basistarief | art. 6:230k lid 2 |
| bijkomende kosten | art. 6:230m lid 1 onder e en i | kosten niet verschuldigd | art. 6:230n lid 3 |
| verschuldigdheid redelijke kosten in bepaalde gevallen | art. 6:230m lid 1 onder j | kosten niet verschuldigd | art. 6:230s lid 5 |
b. essentiële informatieplichten:
| Informatieplicht | wetsbepaling BW |
| voornaamste kenmerken zaken of diensten | art. 6:230m lid 1 onder a |
| identiteit en adresgegevens van de handelaar | art. 6:230m lid 1 onder b en c |
| totale prijs | art. 6:230m lid 1 onder e |
| afwijkende kosten communicatiemiddel | art. 6:230m lid 1 onder f |
| wijze van betaling, levering, uitvoering, leveringstermijn | art. 6:230m lid 1 onder g |
| ontbindingsrecht | art. 6:230m lid 1 onder h |
| duur overeenkomst of opzeggingsvoorwaarden | art. 6:230m lid 1 onder o |
| minimumduur overeenkomst voor de consument | art. 6:230m lid 1 onder p |
De rechter kan ambtshalve gehouden zijn om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te vernietigen op grond van artikel 3:40 lid 2 BW als sprake is van een voldoende ernstige schending van een essentiële informatieplicht. Daarvan is geen sprake indien de verplichting slechts op een detailpunt niet is nagekomen. Gedeeltelijke vernietiging van een overeenkomst kan bestaan in een vermindering van verplichtingen – met name betalingsverplichtingen – van de consument.
Gevolgen voor webshops
Door deze uitspraak van de Hoge Raad is het duidelijk dat consumenten nóg beter beschermd worden dan sommigen al dachten. Zo was het al duidelijk dat consumenten onder sommige voorwaarden zelf de overeenkomst kunnen ontbinden als aan bepaalde regels niet is voldaan. Nu is het duidelijk dat ook de rechter proactief moet controleren en over kan gaan tot (gedeeltelijke) vernietiging van de overeenkomst. Het niet voldoen aan de wettelijke informatieplichten kan voor de rechter dus leiden tot de volgende sancties:
| Informatieplicht | wetsbepaling BW | Sanctie |
| voornaamste kenmerken zaken of diensten | art. 6:230m lid 1 onder a | (gedeeltelijke) vernietiging |
| identiteit en adresgegevens van de handelaar | art. 6:230m lid 1 onder b en c | (gedeeltelijke) vernietiging |
| totale prijs | art. 6:230m lid 1 onder e | (gedeeltelijke) vernietiging |
| bijkomende kosten | art. 6:230m lid 1 onder e en onder i | kosten niet verschuldigd (art. 6:230n lid 3) |
| afwijkende kosten communicatiemiddel | art. 6:230m lid 1 onder f | geen kosten boven basistarief (art. 6:230k lid 2); eventueel: (gedeeltelijke) vernietiging |
| wijze van betaling, levering, uitvoering, leveringstermijn | art. 6:230m lid 1 onder g | (gedeeltelijke) vernietiging |
| ontbindingsrecht | art. 6:230m lid 1 onder h | verlenging ontbindingstermijn (art. 6:230o lid 2), kosten niet verschuldigd (art. 6:230s lid 5), consument niet aansprakelijk voor waardevermindering (art. 6:230s lid 3); eventueel: (gedeeltelijke) vernietiging |
| kosten terugzending | art. 6:230m lid 1 onder i | kosten niet verschuldigd (art. 6:230s lid 2) |
| verschuldigdheid redelijke kosten in bepaalde gevallen | art. 6:230m lid 1 onder j | kosten niet verschuldigd (art. 6:230s lid 5) |
| duur overeenkomst of opzeggingsvoorwaarden | art. 6:230m lid 1 onder o | (gedeeltelijke) vernietiging |
| minimumduur overeenkomst voor de consument | art. 6:230m lid 1 onder p | (gedeeltelijke) vernietiging |
| betalingsverplichting | art. 6:230v lid 3 | vernietiging overeenkomst (art. 6:230v lid 3) |
Hoe voorkomt u ellende met uw webshop?
Om ontbinding door consumenten van de online overeenkomst en sancties van rechters te voorkomen, kunnen webshops hun online informatieplichten weer eens goed tegen het licht houden. Deze verplichtingen gelden ook voor andere partijen die, anders dan via webshops, online diensten en producten aanbieden. NORD Advocaten helpt u graag verder met een juridische scan van uw website.
