Afwijzing merk: een risico bij de merkaanvraag
Het aanvragen van een merkrecht is een belangrijke stap voor bedrijven die hun merk willen beschermen. Toch kan het voorkomen dat er sprake is van een afwijzing van het merk door de merkeninstantie. In deze blog bespreken we een aantal belangrijke redenen waarom een merkaanvraag kan worden afgewezen.
Gebrek aan onderscheidend vermogen
Een van de meest voorkomende redenen voor afwijzing is dat het merk onvoldoende onderscheidend vermogen heeft. Dit betekent dat het merk niet uniek genoeg is om producten of diensten van een bedrijf te onderscheiden van die van andere bedrijven. Een merk moet de consument in staat stellen om de herkomst van een product of dienst te herkennen. Als een merk te algemeen of beschrijvend is, kan het worden afgewezen. Het schoolvoorbeeld is ‘apple’ dat onderscheidend vermogen heeft voor smartphones, maar niet voor appels.
Beschrijvend merk
Merken die uitsluitend bestaan uit beschrijvende tekens of aanduidingen kunnen ook worden afgewezen. Dit zijn tekens die direct de kenmerken, kwaliteit, hoeveelheid, bestemming, waarde, geografische oorsprong of de tijd van vervaardiging van de goederen of diensten beschrijven. Deze afwijzingsgrond houdt nauw samen met het vereiste van onderscheidend vermogen. Bijvoorbeeld, een merknaam als “Beste Brood” voor een bakkerij zou waarschijnlijk worden afgewezen omdat het beschrijvend is.
Een belangrijke uitzondering geldt voor tekens die na langdurig en intensief gebruik onderscheidend vermogen hebben verkregen. Het gaat dan om een niet onderscheidend teken, bijvoorbeeld een beschrijvend teken, dat de consument alsnog als merk gaat zien. Dat verschijnsel heet ‘inburgering’.
Merk in strijd zijn met de openbare orde of goede zeden
Merken die in strijd zijn met de openbare orde of goede zeden worden eveneens afgewezen. Dit betekent dat merken die aanstootgevend, beledigend of anderszins ongepast zijn, niet worden goedgekeurd. Wat daar precies onder valt, is tijd- en contextafhankelijk. In het arrest Fack Ju Göhte, waarin de gelijknamige filmtitel ter discussie stond, heeft het Hof van Justitie overwogen dat het begrip ‘goede zeden’ verwijst naar morele waarden en normen waaraan een bepaalde samenleving op een gegeven moment belang hecht. Die waarden en normen, die in de loop der tijd kunnen veranderen, moeten worden vastgesteld op basis van de heersende maatschappelijke consensus binnen de samenleving.
Misleidend merk
Merken die misleidend zijn ten aanzien van de aard, hoedanigheid of plaats van herkomst van de waren of diensten kunnen ook worden afgewezen. Dit betekent dat een merk niet mag suggereren dat een product bepaalde eigenschappen heeft die het in werkelijkheid niet heeft. Misleidend is bijvoorbeeld een afbeelding van een verpakking met daarop de aanduiding ‘koffie’, als dat merk gebruikt wordt voor thee, rijst of cacao.
Vlaggen, wapens of staatsemblemen
Merken die bestaan uit of lijken op vlaggen, wapens of andere officiële emblemen van staten, internationale organisaties of andere entiteiten, kunnen ook worden afgewezen. Dit is om te voorkomen dat dergelijke symbolen worden misbruikt of dat er verwarring ontstaat over de herkomst van de goederen of diensten.
Verwarringsgevaar met bestaande merken en handelsnamen
Een andere belangrijke reden voor afwijzing is het verwarringsgevaar met bestaande merken en handelsnamen. Als een nieuw merk te veel lijkt op een al geregistreerd merk, kan dit leiden tot verwarring bij de consument. Dit geldt zowel voor visuele, auditieve als begripsmatige overeenkomsten. Het is daarom belangrijk om vooraf goed onderzoek te doen naar bestaande merken.
Het merkenbureau onderzoekt niet ambtshalve of sprake is van verwarringsgevaar met andere merk- en handelsnaamrechten. Anders dan de eerder genoemde afwijzingsgronden, gaat het hier om zogenaamde relatieve weigeringsgronden. Dat houdt in dat een nieuw merk alleen op deze grond kan worden afgewezen, als een houder van een ouder recht succesvol oppositie instelt. Lees hier meer over oppositie.
Conclusie
Het aanvragen van een merkrecht kan een complex proces zijn en er zijn verschillende redenen waarom een aanvraag kan worden afgewezen. Het is belangrijk om goed voorbereid te zijn en te begrijpen welke criteria worden gehanteerd door het BOIP en het EUIPO. Door rekening te houden met de bovengenoemde punten, vergroot je de kans op een succesvolle merkaanvraag.
Als je merkaanvraag toch wordt afgewezen, is het mogelijk om bezwaar te maken. Tegen de definitieve weigering kun je beroep instellen bij het Benelux-Gerechtshof. Het kan ook nuttig zijn om (vooraf) juridisch advies in te winnen om de kans op succes te vergroten.
Het is weliswaar mogelijk om zelf een merkrecht aan te vragen. Vanwege de vele valkuilen in het merkenrecht en het belang om zo ruim mogelijke bescherming te krijgen, kun je echter beter een specialist van NORD inschakelen. Lees waarom dat nodig kan zijn in dit blogbericht. Neem vrijblijvend contact op met NORD om uw mogelijkheden te bespreken.
